Khi nói về nút chai rượu vang, chúng ta không chỉ nói đến một phần của chai rượu đơn thuần để đậy kín, mà còn là một yếu tố quan trọng trong việc bảo quản chất lượng và hương vị của rượu vang. Nút chai rượu vang đảm nhận vai trò ngăn chặn sự tiếp xúc của không khí và tác động từ môi trường bên ngoài, đồng thời giữ cho rượu vang trong tình trạng tốt nhất. Trong bài viết này, hãy cùng Vang chất tìm hiểu về các đặc điểm của nút chai rượu vang, các loại nút chai phổ biến và vai trò quan trọng của chúng trong quá trình bảo quản rượu vang.
1. Đặc điểm của nút chai rượu vang
Nút chai rượu vang thường được làm từ các vật liệu như liège (vỏ cây sồi), nhựa, gỗ sồi hoặc kim loại. Chất liệu phải đảm bảo tính chắc chắn và khả năng tạo kín. Nút chai rượu vang thường có kích thước và hình dạng phù hợp để vừa vặn với cổ chai và đảm bảo không có sự rò rỉ.
2. Các loại nút chai phổ biến hiện nay được sử dụng
Nút bần rượu vang (cork)
Được làm từ vỏ gỗ sồi, nút bần là loại nút chai truyền thống được sử dụng rộng rãi. Chất liệu từ gỗ sồi giúp tạo ra một kín hơi tự nhiên trong chai, giúp bảo quản rượu vang tốt hơn trong thời gian dài.
- Ưu điểm: Số lượng cây sồi trên thế giới có khoảng 2,4 triệu ha. Hơn một nửa trong số đó được thu hoạch dùng để chế biến chai rượu vang đến từ Bồ Đào Nha. Với tuổi thọ của cây sồi có thể lên tới 200 năm, một cây có thể thu hoạch đủ để làm hàng ngàn nút chai rượu vang. Hơn nữa, nút bần là vật liệu có thể tái tạo 100% khi được xử lý đúng cách như khử trùng, đun sôi, xử lý bằng nước đun sạch… Đặc biệt nút bần khá nhẹ, nổi trên mặt nước được, có tính chống cháy và chống quá trình lão hóa của rượu, làm cho hương vị rượu vang ngon hơn. Ngoài ra, tính đàn hồi của nút bần làm cho cổ chai rượu sẽ được bịt kín và giữ oxy ở bên trong không ra ngoài.
- Nhược điểm: Nút bần cũng có một số hạn chế, nhất là trong khâu bảo quản bởi yêu cầu rất khắt khe. Chẳng hạn phải giữ độ ẩm tốt để nút không bị khô gây khó khăn khi mở, cũng như không để không khí lọt vào bên trong, làm giảm chất lượng của rượu vang
Nút bần là vật liệu bền vững và có thể tái tạo 100% khi được xử lý đúng cách. Một khi cây sồi đạt đến độ trưởng thành (25-30 tuổi), gỗ sồi có thể được thu hoạch 9 năm một lần. Một hoặc hai vụ thu hoạch đầu tiên, gần như phần vỏ gỗ sẽ cho chất lượng không như ý muốn, nhưng cây sồi có thể được thu hoạch cho đến khi nó đạt mốc khoảng 200 năm tuổi. Cây sồi có thể cao 6 m và đường kính khoảng 40 cm. Khi cây già đi, sẽ có cây mới trồng thay thế.
Nút vặn ( nút vặn kim loại)
Nút vặn trong tiếng Anh là Screw Cap. Nút vặn xuất hiện thay thế cho những nhược điểm của nút bần mang lại và giảm chi phí đóng chai. Khi mới ra đời, một số nút vặn đã làm cho rượu bị nhiễm độc. Cho đến một thời gian sau, nắp vặn được thiết kế gồm nắp nhôm lót bằng nhựa bên trong và tích hợp với phần vỏ (kim loại hoặc giấy chuyên biệt) ôm sát đỉnh cổ chai để đảm bảo hương vị rượu ở bên trong.
- Ưu điểm: Nút vặn không có hiện tượng nhiễm độc bởi chất hóa học TCA. Hơn nữa, nắp vặn có tuổi thọ cao, tồn tại lâu hơn, tiết kiệm chi phí sản xuất, dễ mở dễ đóng nút khi sử dụng, không có tác động mùi của nút chai, ổn định trong việc bảo quản rượu như để đứng hoặc để ngang đều được.
- Nhược điểm:
– Mọi người hay quan niệm rượu vang xịn hay rượu vang rẻ thường được nhận diện qua nắp rượu. Thật vậy, những chai rượu vang đắt tiền hiện nay thường dùng nút bần hơn nắp vặn. Đây cũng là một nhược điểm mà người ta ít sử dụng nắp vặn. Tuy nhiên ngày nay cũng có rất nhiều những chai vang cao cấp có giá trị đều sử dụng nút vặn.
– Nút vặn gây ra nhiều tranh cãi khi hạn chế sự tiếp xúc của oxy với rượu vang nên làm giảm tuổi thọ của rượu vang. Nhiều người ủng hộ nút bần hơn vì chất liệu đàn hồi tự nhiên. Nhưng cũng có ý kiến trái chiều cho rằng nắp vặn có vỏ bọc bên ngoài cứng cáp nên bảo vệ tốt hơn.
– Thế nhưng, một vấn đề khác về nắp vặn đó là chất liệu nhôm làm nắp vặn và nhựa PVDC làm lớp lót có ảnh hưởng đến môi trường. Bởi vì hai hợp chất này không thể phân hủy, mặc dù có thể tái chế.
Nút chai tổng hợp
Trong tiếng Anh gọi là Synthetic Cork. Là những nút chai được làm từ nhựa polyetylen. Nút chai nhựa tổng hợp dễ uốn cong, tạo được độ xốp tự nhiên như nút bần. Hợp chất nhựa sinh học làm nút chai là làm từ ethylene – dùng để chế biến nguyên liệu thô tái tạo như mía.
- Ưu điểm: Nút chai rượu tổng hợp cũng khó bị nhiễm độc bởi hợp chất TCA, rất bền và không bị biến chất. Hơn nữa, nút chai tổng hợp không dễ bị vỡ hoặc để lại cặn bên trong. Đặc biệt giá thành rẻ hơn các loại trên.
- Nhược điểm: Do được làm bằng nhựa tổng hợp nên quá trình phân hủy lâu hơn. Khi sử dụng nút chai tổng hợp rất khó để mở, một số loại nắp có thể không thể đóng lại sau khi sử dụng, làm cho quá trình bảo quản bất tiện. Một số loại nắp chai tổng hợp có mùi nhựa rất khó chịu. Điều này sẽ ảnh hưởng đến hương vị rượu vang.
3. Vai trò của nút chai rượu vang trong việc bảo quản
Nút chai rượu vang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo quản chất lượng và hương vị của rượu vang. Các vai trò chính của nút chai bao gồm:
- Ngăn chặn tiếp xúc với không khí: Nút chai được đậy kín trên cổ chai để ngăn không khí tiếp xúc với rượu vang bên trong. Điều này giúp ngăn chặn quá trình oxy hóa và giữ cho rượu vang không bị biến đổi màu sắc và mất đi các thành phần hương vị quý giá.
- Giữ ẩm: Nút chai giữ cho môi trường bên trong chai đủ ẩm đối với các loại rượu vang cần điều kiện bảo quản đặc biệt. Điều này đảm bảo rằng rượu vang không bị mất đi độ ẩm và đồng thời giữ được độ tươi mát và hương vị tự nhiên.
- Bảo vệ khỏi ánh sáng: Nút chai rượu vang cũng giúp bảo vệ rượu khỏi ánh sáng mặt trời hoặc ánh sáng mạnh. Ánh sáng có thể gây tổn hại cho rượu vang bằng cách kích hoạt quá trình oxy hóa nhanh hơn, gây mất đi hương vị và chất lượng.
- Phản ánh thương hiệu và phong cách: Nút chai cũng có thể được sử dụng để phản ánh thương hiệu của nhà sản xuất rượu vang và tạo nét độ khác biệt và phong cách riêng. Nhà sản xuất rượu vang thường chọn nút chai có thiết kế độc đáo, trang trí phù hợp với hình ảnh và giá trị của thương hiệu. Có thể sử dụng các vật liệu cao cấp như kim loại quý, gỗ sồi được khắc hoặc đính kèm các loại đá quý để tạo nên một nút chai sang trọng và thu hút.
Ngoài các vai trò trên, nút chai rượu vang còn đóng vai trò trong trải nghiệm của người sử dụng. Một nút chai dễ sử dụng và an toàn giúp người dùng mở chai một cách thuận tiện và tránh làm hỏng nút chai hoặc tiếp xúc không đầy đủ với không khí.
4. Kết luận:
Nút chai rượu vang không chỉ đơn giản là một phần của chai để đậy kín, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo quản chất lượng và hương vị của rượu vang. Bằng cách ngăn chặn tiếp xúc không khí, giữ ẩm, bảo vệ khỏi ánh sáng và phản ánh thương hiệu. Nút chai rượu vang đóng góp vào sự thành công của một chai rượu vang và mang lại trải nghiệm tuyệt vời cho người sử dụng.
Tham khảo thêm:
Tôi là Hoán Trần, hiện là CEO/Founder Vang Chất, đã có nhiều năm làm việc trong lĩnh vực nhập khẩu và phân phối rượu vang, rượu mạnh. Với niềm đam mê và những kiến thức sâu sắc về rượu vang, tôi hi vọng những kiến thức tôi chia sẻ sẽ mang mang lại những giá trị hữu ích khơi dậy niềm đam mê của độc giả với rượu vang. Hãy đồng hàng cùng tôi, để cùng khám phá thế giới phong phú và thú vị cua rượu vang, nơi mà mỗi chai rượu đều kể ra một câu chuyện và không ngừng mở ra những trải nghiệm mới cho người thưởng thức.
